The Portuguese / Spanish contrast in Nicolau Peixoto (1848)
Abstract
In previous studies, the importance of the work edited by Nicolau Peixoto – Grammatica Hespanhola para uso dos Portuguezes (Oporto 1848) – as the first grammar of Spanish published in Portugal has already been stressed. This paper aims to go further in Peixoto’s work, focusing on the contrastive notes regarding the target language and the mother tongue of it’s audience, so as to frame those comments in the previous tradition of Portuguese-Spanish contrastive studies, among which the works of Howell (1662), Bluteau (1721) and Moura (1821) stand out.
Downloads
References
Álvarez, E. 2005. Decadencia de la lengua española, primeras gramáticas para luso-hablantes y comienzos de la enseñanza de esta literatura en la Universidad de Coimbra. In: Luís Filipe Teixeira, Maria José Salema & Ana Clara Santos (Orgs.). O livro no ensino das Línguas e Literaturas Modernas em Portugal: do Século XVIII ao final da Primeira República. Actas do II Colóquio da A.P.H.E.L.L.E. Coimbra: A.P.H.E.L.L.E., 39-56.
Bluteau, R. 1721. Diccionario castellano y portuguez para facilitar a los curiosos la noticia de le lengua Latina, con el uso del Vocabulario Portuguez, y Latino. Lisboa Occidental: Pascoal da Sylva, 14-24.
Döhla, H.-J. No prelo. La marcación diferencial del objeto en español y portugués: un cotejo diacrónico”. In: M. Castillo Lluch & M. López Izquierdo (Eds.). El orden de palabras en la historia del español. Madrid: Visor Libros.
Duarte, S. 2006. A aproximação contrastiva ao Espanhol nas Taboas de José Vicente Gomes de Moura: a teoria sintáctica subjacente. In: J. Barbosa & F. Oliveira (Eds.). Textos seleccionados do XXI Encontro da Associação Portuguesa de Linguística (Porto, 28-30 de Setembro de 2005). Lisboa: Associação Portuguesa de Linguística / Colibri, 329-339.
Duarte, S. 2008a. O contributo de Nicolau Peixoto para o ensino do Espanhol em Portugal: edição crítica da Grammatica Hespanhola para uso dos portuguezes, Tese de Mes- trado, Departamento de Linguística e Literaturas, Universidade de Évora.
Duarte, S. 2008b. Los apéndices de la Grammatica hespanhola para uso dos portuguezes de Nicolau Peixoto: el apartado “Phrases familiares”. Boletín de la Sociedad Española de Historiografía Lingüística. 6: 29-46.
Duarte, S. 2009a. Fuentes de la Grammatica Hespanhola para uso dos Portugueses de Nicolau Peixoto (1848). Documents pour l’ histoire du Français langue étrangère ou seconde – Aproches constrastives et multilinguisme dans l’enseignement des langues en Europe (XVIe- XXe siècles). 42: 165-183.
Duarte, S. 2009b. “Of the Portugues language or subdialect” (1662): a consideração do Português como dialecto do Castelhano na obra gramatical de James Howell. Diacrítica.23: 209-221.
Duarte, S. 2010. A presença da GRAE em Peixoto (Porto 1848) e Cervaens y Rodriguez (Porto 1895). In: C. Assunção, G. Fernandes & M. Loureiro. Ideias Linguísticas na Península Ibérica (séc. XIV a séc. XIX), vol. I . Münster: Nodus Publikationen, 177-188.
Duarte, S. 2012a. La presencia castellana en el Arte da Grammatica Portugueza de Pedro José de Figueiredo. In: E. Battaner Moro, V. Calvo Fernández & P. Peña Jiménez (Eds.). Historiografía lingüística: líneas actuales de investigación, I. Münster: Nodus Publikationen, 295-395.
Duarte, S. 2012b. El castellano en la ortografía portuguesa: el caso de João Franco Barreto. Boletín de la Sociedad Española de Historiografía Lingüística. 8: 73-94.
Duarte, S. No prelo a. A perceção do castelhano no Antidoto da Língua Portugueza [1710] de António de Melo da Fonseca. Revue ReCHERches.
Duarte, S. No prelo b. A teoria verbal nas duas edições portuenses da Gramática inglesa de José Urcullu: pistas para uma abordagem contrastiva do Português e do Espanhol. In: S. Duarte, F. Outeirinho & R. Ponce de León (Eds.). Dos Autores de Manuais aos Métodos de Ensino das Línguas e Literaturas Estrangeiras em Portugal (1800- 1910). Porto: APHELLE/CLUP.
García Martín, A. M. 2007. Sobre la referencia al castellano en la tradición gramatical del portugués. In: Á. Marcos de Dios (Coord.). Aula ibérica: Actas de los congresos de Evora y Salamanca. Salamanca: Ediciones Universidad de Salamanca, 209-218.
Gonçalves, M. F. 2003. As ideias ortográficas em Portugal: de Madureira Feijó a Gon- çalves Viana (1794-1911). Lisboa: Fundação Calouste Gulbenkian/ Fundação para a Ciência e Tecnologia.
Howell, J. 1662. A New English Grammar, perscribing as certain Rules as the Language will bear, for Forreners to learn English: ther is also another Grammar of the Spa- nish or Castilian Toung. with som special remarks upon the Portugues Dialect, &c. Whereunto is annexed A Discours or Dialog containing a Perambulation of Spain and Portugall, which may serve for a Direction how to travell through both countreys, &c Londres: T. Williams, H. Brome & H. Marsh.
Kemmler, R. 2001. Para uma história da ortografia portuguesa: o texto metaortográfico e a sua periodização do século XVI até à reforma ortográfica de 1911. Lusorama. 47-48, 128-319.
Moura, J. V. G. de. 1821. Taboas de Declinação e Conjugação para apprender as Lin- guas Hespanhola, Italiana e Francesa comparando-as com a Portugueza. Coimbra: Imprensa da Universidade.
Pablo Segovia, G. de. 2009. El contraste de lenguas en el siglo XVII: la doble gramática de James Howell. In: T. Bastardín Candón, M. Rivas Zancarrón & J. M. García Martín (Coord.). Estudios de historiografía lingüística. Cádiz: Universidad de Cádiz – Servicio de Publicaciones, 565-576.
Peixoto, J. M. B. da Costa. 1858. Grammatica Hespanhola para uso dos portuguezes, segunda edição correcta e muito aumentada, contendo no fim um vocabulário portuguez-hespanhol das palavras mais usuaes e necessárias, Lisboa, Typ. de Maria da Madre de Deus.
Peixoto, J. M. B. da Costa. 1858. Guia da Conversação Hespanhola para uso dos portugueses contendo regras da pronúncia, e acentuação das palavras; um vocabulario, phrases, e diálogos familiares; modelos epistolares; e uma táboa comparativa no valor das moedas hespanholas e portuguezas, colligida dos melhores auctores e ordenada por José M. B. Da Costa Peixoto, auctor da Grammatica Hespanhola, obra util para aprender o hespanhol e para os viajantes á qual se ajuntou, no fim, uma collecção de locu- ções hespanholas, etc. por outro auctor. Lisboa: Typ. de Maria da Madre de Deus.
Peixoto, N. A. (Ed.). 1848. Grammatica Hespanhola para uso dos portuguezes, dada á luz por Nicolau António Peixoto. Porto: Typ. Commercial. Peixoto, N. A. 2008[1848]. Cf. Duarte, Sónia (2008a).
Ponce de León, R. 2005. Textos para la enseñanza-aprendizaje del español en Portugal durante el siglo XIX: una breve historia. In: Actas del XV Congreso Internacional de ASELE. Sevilla: Facultad de Filología de la Universidad de Sevilha, 675-682.
Ponce de León, R. Inédito. La gramática y el léxico en la enseñanza del español en Portugal durante el siglo XIX. Conferência proferida no Fachbereich Romanistik, Universität Salzburg, 17 de maio de 2006.
Ponce de León, R. 2006. O tratamento do infinitivo flexionado na gramaticografia portuguesa sete- centista: descrição e uso. In: A. Endruschat et al. (Ed.). Grammatische Strukturen des europäischen Portugiesisch. Tübingen: Calepinus, 167-198.
Ponce de León, R. 2007. Materiales para la enseñanza del español en Portugal y para la enseñanza del portugués en España: gramáticas, manuales, guías de conversación (1850-1950). In: G. Magalhães (Coord.). Actas do Congresso RELIPES III. Covilhã/Salamanca: UBI/Celya, 59-86.
Ponce de León, R. 2009. Comparativismo y enseñanza de lenguas en el Portugal del siglo XIX: en torno a las Taboas de declinação e conjugação de José Vicente Gomes de Moura. In: V. Gaviño (Ed.). Las ideas y realidades lingüísticas en los siglos XVIII y XIX. Cádiz: Universidad de Cádiz, 519-533.
Ponce de León, R. 2010. Gramática e defesa da língua: o Castelhano na Ars grammaticae pro lingua lusitana addiscenda (1672) de Bento Pereira (S. I.). In: Endruschat, A. & Kemmler, R. (Eds.). Portugiesische Sprachwissenschaft: traditionell – modern – innovativ. 189-199. Tübingen: Calepinus Verlag, 189-199.
Ponce de León, R. & Duarte, S. 2005. O contributo da obra lexicográfica de Bluteau para a história do ensino do Português como língua estrangeira: o Methodo breve, y facil para entender Castellanos la lengua portuguesa. Revista da Faculdade de Letras. Série “Línguas e Literaturas. 22: 373-429.
Rodríguez, J. L. 2005. Visões do outro. O castelhano na óptica dos linguistas portugueses de Quinhentos. In: M. Gonçalves et al. Gramática e Humanismo: Actas do Coló- quio de Homenagem a Amadeu Torres. I. Braga: ALETHEIA – Associação Cultural e Científica, 591-614.
Salas Quesada, P. 2002-2004. El pequeño Diccionario de James Howell. Archivo de filología aragonesa. 1. 59-60: 845-858.
Salas Quesada, P. 2005a. Los inicios de la enseñanza de la lengua española en Portugal. In: M. A. Castillo et al (Ed.). Las gramáticas y los diccionarios en la enseñanza del español como segunda lengua: deseo y realidad: Actas del XV Congreso Internacional de ASELE, Sevilla, 22 al 25 de septiembre de 2004. Sevilla: Universidad de Sevilla – Servicio de Publicaciones, 799-804.
Salas Quesada, P. 2005b. Dos pequeños vocabularios de José Maria Borges da Costa Peixoto como testimonio de la lexicografía hispano-portuguesa del siglo XIX. In: Diccionario y Traducción. Málaga: Universidad de Málaga [documento electrónico cedido pela autora].
Salas Quesada, P. 2007. Comentario lexicográfico de la Tabla de palabras portuguezas remotas de la lengua castellana (1721), de Raphael Bluteau. In C. Pérez-Cordón & J. L. Rámirez (Eds.). El español en sus textos. Manual de comentarios lingüísticos e historiográ- ficos. Lugo: Axac, 109-125.
Silva, I. F. da. 1858-1958. Diccionario bibliographico portuguez: Estudos de Innocencio Francisco da Silva applicaveis a Portugal e ao Brasil. [a partir do vol. IX: continuado e ampliado por Brito Aranha], 23 vols. Lisboa: Na Imprensa Nacional. Obra reedi- tada em reprodução fac-similada. Lisboa: Imprensa Nacional-Casa da Moeda, s.d.
Sousa, M. C. P. de. 2005. Língua Barroca: Sintaxe e História do português nos 1600. Tese de doutoramento. Departamento de Linguística, Instituto de Estudos da Linguagem, Universidade Estadual de Campinas.
Vázquez Corredoira, F. 1998. A construção da língua portuguesa frente ao castelhano – o galego como exemplo a contrario. Santiago de Compostela: Edicións Laiovento.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2017 Linguística Revista de Estudos Linguísticos da Universidade do Porto

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.